Jedną z zasad prostego języka jest używanie słów o znaczeniu konkretnym, a nie abstrakcyjnym. Konkretne słowa pomagają nam wyobrazić sobie sytuacje i obrazy, dzięki czemu przekaz szybciej trafia do odbiorcy. Co to dokładnie oznacza? Zacznijmy od definicji.
Co to są rzeczowniki konkretne?
Rzeczowniki konkretne nazywają przedmioty spostrzegane, które możemy rozpoznać za pomocą zmysłów (wzroku, słuchu, smaku, dotyku czy powonienia). Będą to zatem nazwy osób, zwierząt czy przedmiotów, np.: samochód, mama, kot, Janek, grzebień itp.
Co to są rzeczowniki abstrakcyjne?
Rzeczowniki abstrakcyjne to słowa określające pojęcia czy zjawiska, których nie da się poznać za pomocą zmysłów, czyli np.: tęsknota, złość, punktualność, miłość, pokój, wiedza, kreatywność itp.
Rzeczowniki abstrakcyjne są często ogólnikowe i nie precyzują konkretnej rzeczy lub sytuacji.
Dlaczego rzeczowniki abstrakcyjne mogą utrudniać komunikację?
Rzeczowniki abstrakcyjne nie mają jednoznacznej definicji. Często są to pojęcia, które są subiektywne i zależą od indywidualnych doświadczeń każdej osoby. Dlatego gdy używamy rzeczowników abstrakcyjnych, istnieje ryzyko, że odbiorca nie zrozumie naszego przekazu w sposób, jaki sobie założyliśmy.
Jeśli na przykład powiemy, że „efektywność jest bardzo istotna w pracy”, odbiorca może nie wiedzieć, co dokładnie oznacza „efektywność”. Czy chodzi o to, że powinniśmy wykonywać więcej pracy w krótszym czasie, czy może o to, że trzeba dbać o lepsze wyniki? Używanie rzeczowników abstrakcyjnych pozostawia więcej miejsca na interpretację, co może prowadzić do nieporozumień.
Jak w praktyce używać rzeczowników konkretnych?
Warto wybierać słowa, które łatwo zobrazować w umyśle albo dodać przykłady wyjaśniające dokładnie, co oznacza dane pojęcie.
Konkretne słowa pozwalają też na lepsze zrozumienie kontekstu, w którym ich używamy. Poniżej parę przykładów, w których użyto słów „życzliwość”, „natężenie ruchu” i „oportunizm”:
Życzliwość jest ważna w relacjach międzyludzkich.
Życzliwość to ciepłe i pozytywne nastawienie do innych ludzi, które pozwala na budowanie dobrych relacji.
Natężenie ruchu w centrum miasta jest bardzo wysokie.
W centrum miasta przemieszcza się wiele pojazdów, przez co tworzą się korki.
Oportunizm to zjawisko powszechne w biznesie.
Ludzie często wykorzystują sytuacje i okoliczności w biznesie dla osobistych korzyści.
W każdym przypadku pierwsze zdanie zawiera rzeczownik abstrakcyjny, przez co brzmi jak oklepany, mało znaczący frazes. Natomiast w drugim zdaniu wyjaśniono znaczenie rzeczownika abstrakcyjnego albo całkowicie z niego zrezygnowano, dzięki czemu całość brzmi bardziej przystępnie.
Co ciekawe, te nowe, bardziej zrozumiałe zdania, chociaż czasami nieco dłuższe, sprawiają, że odbiorca może szybko wyobrazić sobie, o czym mówią.