Język jest nie tylko środkiem komunikacji, ale także oknem, przez które patrzymy na świat. Teoria relatywizmu językowego sugeruje, że język, którym się posługujemy, wpływa na nasze postrzeganie rzeczywistości i kształtuje naszą percepcję świata. Czy istnieje różnica w tym, jak ludzie mówiący różnymi językami widzą świat?
Na te pytania próbuje odpowiedzieć teoria relatywizmu językowego, znana również jako hipoteza Sapira-Whorfa, która jest efektem prac dwóch amerykańskich uczonych – Edwarda Sapira i Benjamina Lee Whorfa.
Edward Sapir, urodzony w Lęborku amerykański antropolog i językoznawca, uważany jest za jednego z założycieli współczesnej antropologii języka. W latach 20. i 30. XX wieku prowadził badania na temat związku między językiem a kulturą. Badał języki rdzennych mieszkańców Ameryki.
Benjamin Lee Whorf, pracownik przemysłu chemicznego, który hobbystycznie zajmował się językoznastwem, inspirował się pracami. On także badał języki rdzennych mieszkańców Ameryki należących do plemienia Hopi. Whorf wniósł dodatkowe elementy do teorii, koncentrując się na wpływie języka na postrzeganie przestrzeni, czasu i kultury.
Podstawowe założenia teorii relatywizmu językowego, które zostały sformułowane przez Sapira i rozwinięte przez Whorfa, mówią, że język, którym się posługujemy, wpływa na nasze spostrzeganie rzeczywistości oraz kształtuje naszą percepcję i sposób myślenia.
Główne założenia teorii relatywizmu językowego
Teoria relatywizmu językowego opiera się na dwóch głównych założeniach. Po pierwsze, język jest nie tylko narzędziem opisującym świat, ale także wpływa na nasz sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości. Po drugie, różne języki posiadają różne struktury i kategorie, co prowadzi do różnic w sposobie, w jaki ludzie mówiący różnymi językami postrzegają świat.
Język a postrzeganie świata
W niektórych językach istnieje wiele słów opisujących subtelne różnice kolorów, co sugeruje, że osoby posługujące się tymi językami mogą postrzegać kolory inaczej niż osoby z innymi językami, które nie posiadają takiego bogactwa słownictwa.
Na przykład angielskie słowo określające kolor pomarańczowy pojawiło się dopiero w XVI wieku, gdy owoce cytrusowe o tej samej nazwie rozpowszechniły się w Europie. Wcześniej kolor ten był nazywany dwoma innymi kolorami (żółto-czerwony), które po zmieszaniu tworzą pomarańczowy.
Starożytne języki, w tym grecki, chiński, hebrajski i japoński, nie miały słowa określającego kolor niebieski. W rosyjskim zaś istnieją dwa odrębne słowa na określenie koloru jasnoniebieskiego i ciemnoniebieskiego: czyli można określić dany obiekt tylko jako синий (sinij — ciemnoniebieski) albo голубой (goluboj — jasnoniebieski).
Język wpływa również na postrzeganie czasu. W niektórych językach istnieje szczegółowe oznaczenie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, podczas gdy inne języki opisują czas w sposób bardziej relacyjny. Badania wykazują, że język, którym się posługujemy, może wpływać na nasze postrzeganie czasu i nasze podejście do planowania i organizacji życia.
Relacje przestrzenne są również kształtowane przez język. Niektóre języki precyzyjnie określają kierunki, odległości i pozycje, podczas gdy inne języki wykorzystują bardziej opisowy i kontekstowy sposób opisywania przestrzeni. Oznacza to, że osoby posługujące się różnymi językami mogą mieć różne sposoby orientacji w przestrzeni i postrzegania relacji między obiektami.
Cdn. 🙂